Sinus Lift
Utrata kości wyrostka zębodołowego w wymiarze pionowym, w okolicy dna zatoki szczękowej (tj. w bocznym odcinku szczęki), będąca następstwem odległych ekstrakcji zębów z dużą utratą tkanki kostnej, to ogromna anatomiczna przeszkoda w leczeniu rekonstrukcyjnym jamy ustnej z zastosowaniem implantów zębowych. Skłania to do podjęcia wieloetapowego leczenia odtwórczego. Niezależnie od przyczyn i rozległości zaniku wyrostka zębodołowego, technika ta ma na celu przywrócenie funkcji żucia i poprawę wyglądu Pacjenta.
Zatoka szczękowa, zwana dawniej jamą Highmora, to parzysta przestrzeń pneumatyczna mieszcząca się obustronnie w trzonie szczęki. Dno zatoki szczękowej (ściana dolna) jest utworzona przez wyrostek podniebienny i częściowo wyrostek zębodołowy szczęki. Kość tworząca tę ścianę jest zwykle w prawidłowych warunkach bardzo gruba jak na tę okolicę i wynosi od kilku do kilkunastu milimetrów. Jest to bardzo korzystna sytuacja w przypadku konieczności rekonstrukcji utraconych zębów w tej okolicy. Najniższe miejsce dna zatoki szczękowej odpowiada położeniu pierwszego zęba trzonowego (szóstka górna). Do zatoki mogą wnikać korzenie zębów trzonowych i przedtrzonowych, będące cienką blaszką kostną i błoną śluzową wyścielającą zatokę (membrana Schneidera). Pojemność zatoki szczękowej wynosi średnio ok. 24 cm3. W sytuacji, gdy dochodzi do utraty zębów, kość wyrostka zębodołowego ulega zanikowi, czemu sprzyja dodatkowo pneumatyczny rozrost zatoki szczękowej. Dochodzi do sytuacji klinicznej, w której nie ma możliwości przeprowadzenia prawidłowej rekonstrukcji braków zębowych za pomocą implantów.
Rozwiązaniem tej sytuacji jest zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej, tzn. planowe zmniejszenie jej objętości, zwiększając tym samym bazę kostną niezbędną do osadzenia implantów zębowych. Jest to najbardziej skuteczna metoda terapii, w przypadku zaniku wyrostka zębodołowego w bocznym odcinku szczęki. Brak kostny uzupełniany jest preparatem Bio-Oss lub wiórami kostnymi, pobranymi z innej okolicy Pacjenta (przeszczepy kostne).
Wyróżniamy dwie techniki podnoszenia dna zatoki szczękowej (sinus lift):
- Metoda otwarta - polega na chirurgicznym, wewnątrzustnym wejściu do zatoki szczękowej z dostępu bocznego. Do otwarcia zatoki szczękowej używany jest zawsze nóż piezoelektryczny do cięcia kości, zapewniający ogromną precyzję wykonywanego zabiegu, a także atraumatyczny jego przebieg. Jest to niezwykle istotne w fazie otwierania okienka kostnego do zatoki szczękowej i preparowania membrany Schneidera (delikatna błony śluzowa wyścielająca zatokę). Nienaruszona błona śluzowa jest jednym z warunków pomyślnego rokowania pooperacyjnego, dotyczącego odtworzenia brakującej tkanki kostnej, niezbędnej do prawidłowego wszczepienia implantów zębowych. W uzyskaną przestrzeń w dnie zatoki szczękowej, pomiędzy przesuniętą membraną Schneidera a obramowaniem kostnym, układa się materiał kościozastępczy Bio-Oss lub autogenne wióry kostne. Okienko kostne zamyka się membraną zaporową np. Bio-Guide lub OsseoGuard, a następnie pokrywa śluzówka (dziąsłem) Pacjenta i szczelnie zaszywa. Sytuacja, w której dochodzi jednak do uszkodzenia membrany Schneidera, nie przekreśla ostatecznie możliwości kontynuacji zabiegu sinus lift’u. Niestety rokowanie w takim przypadku klinicznym jest gorsze i częściej dochodzi do powikłań. Głównym powikłaniem jest przemieszczenie się materiału przeszczepowego do światła zatoki szczękowe, powodujące utratę objętości, a co za tym idzie niewystarczającą rekonstrukcję tkanki kostnej przed planowanym zabiegiem wszczepienia implantów zębowych. W sytuacji gdy dojdzie jednak do perforacji, niezbędne jest wykonanie dodatkowej procedury naprawczej bony śluzowej. Należy pokryć perforację membraną resorbowalną, osłaniającą przeszczepiony materiał od światła zatoki szczękowej lub gdy membrana Schneidera jest wystarczająco gruba, zaszyć perforację nićmi rozpuszczalnymi. W ograniczonych przypadkach klinicznych, gdy grubość blaszki kostnej wyrostka zębodołowego w wymiarze pionowym wynosi 4 mm i więcej, możliwe jest jednoczasowe wszczepienie implantu lub implantów w rekonstruowanej okolicy. Warunkiem jest jednak zachowania stabilizacji pierwotnej implantu (implant częściowo zakotwiony w stabilnej blaszce kostnej, a częściowo w luźnym materiale przeszczepowym, wszczepiony ze znacznym oporem kości własnej, powodującej jego wystarczającą stabilność do prawidłowego wygojenia). Zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej metodą otwartą, umożliwia rekonstrukcje pionowego zaniku wyrostka zębodołowego o 5-9 mm.
- Metoda zamknięta - stosowana w przypadkach klinicznych, wymagających zwiększenia wysokości wyrostka zębodołowego, przed planowanym wszczepieniem implantu zębowego w niewielkim zakresie, tj. o około 2-3mm. Metoda ta nie wymaga dodatkowego dostępu bocznego do zatoki szczękowej. Zabieg wykonuję się poprzez implantodół (nawiercony otwór pod implant odpowiadający naturalnemu zębodołowi). Nawiercony otwór w początkowej fazie nie ma długości odpowiadającej długości planowanego w tym miejscu implantu. Brakującą odległość uzyskuje się za pomocą osteotomów (narzędzi chirurgicznych o tępo zakończonych szczytach, które zostają mechanicznie wtłoczone do implantodołu, zagęszczając i rozpychając kość, powodując podniesienie tkanki kostnej tworzącej dno zatoki szczękowej). Wadą tej metody jest ograniczony zakres rekonstrukcji kości, konieczność wykonywania tej samej procedury przy każdym wszczepianym implancie, brak kontroli wzrokowej nad polem zabiegowym, co zwiększa znacznie możliwość perforacji śluzówki zatoki szczękowej.
